HISTORIA GMINNEGO OŚRODKA KULTURY W RACHANIACH

Gminny Ośrodek Kultury w Rachaniach ma swoją siedzibę w dawnym Domu Strażaka, wpisany jest do Rejestru Instytucji Kultury pod numerem 1/92. Jego budowę rozpoczęto w 1967 r., którą finansowała Komenda Rejonowa Straży Pożarnych i miejscowa jednostka OSP. Z funduszy Ochotniczej Straży Pożarnej zakupiono pustaki na jedną kondygnację. Straż ze środków własnych zakupiła samochód Star 20, którego kierowcami byli Jan Kmieć i Edward Truś.

Starem i ciągnikami z Kółka Rolniczego w Rachaniach dowożono na budowę materiały z rozbiórki pałacu w Lubyczy Królewskiej. W skład osób zaangażowanych do rozbiórki i przewozu wchodzili: Władysław Świtnicki, Władysław Bieńko, Stanisław Seńko, Edward Wójtowicz oraz kierowcy: Jan Kuryło, Stanisław Skowroński i Edward Truś.

Nadzór merytoryczny nad budową Domu Strażaka prowadziła Powiatowa Straż Pożarna
w Tomaszowie Lubelskim, gdzie komendantem był Edward Kierepka. Większość prac budowlanych i transportowych wykonywana była w czynie społecznym przez członków jednostki. Najbardziej zaangażowani w budowę byli druhowie Bronisław Panasiński, Czesław Panasiński, Władysław Świtnicki Józef Piwko, Władysław Bieńko, Jan Kozyra, Feliks Grzesik, Stanisław Janicki, Edward Truś i Feliks Swatowski. Etatowym wozakiem był Tadeusz Bieńko, który dowoził wodę z rzeki i materiały budowlane. W tym czasie prezesem OSP w Rachaniach był Henryk Matwiejczuk. Budowę prowadziła firma Wiśniewskich z Tomaszowa Lub. Nadzór nad budową sprawował Czesław Nowak, który był jednocześnie kierownikiem budowy. Inspektorem budowy Domu Strażaka był Jan Strukowicz. Przy końcu budowy podjęto decyzję o dobudowaniu od strony południowej trzech pomieszczeń pod częścią tarasową, które po zakończeniu budowy przeznaczono na agronomówkę. W późniejszych latach znajdowała się tam Gminna Biblioteka Publiczna, biuro dyrektora GOK, OSP i Sala Kombatancka, obecnie mieści się tam Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. W początkowych latach od strony północnej w podpiwniczeniu organizowano wesela, zabawy i dyskoteki, w późniejszych czasie imprezy odbywały się w sali widowiskowej na pierwszym piętrze.

W 1976 r. ukończono budowę domu strażaka, a jednostka otrzymała samochód marki STAR-29.
W 1980 r. OSP otrzymała samochód średni marki STAR-244GBA, a w 1987 r. – samochód marki Żuk. Od 1987 r. za wypracowane pieniądze z organizacji zabaw tanecznych OSP wyposażało pomieszczenia w biurka, krzesła i niezbędne szafki.

Na parterze budynku w pomieszczeniu od strony zachodniej znajdował się Urząd Stanu Cywilnego. Po przeniesieniu Urząd Stanu Cywilnego do budynku Urzędu Gminy przez czas rozbudowy szkoły odbywały się tu zajęcia uczniów Szkoły Podstawowej w Rachaniach. Spowodowane było to rozbudową szkoły. Obecnie w tym miejscu znajduje się Gminna Biblioteka Publiczna. Na parterze przez dwa lata mieściła się również kawiarnia.

Na mocy Uchwały Nr XI/30/76 Gminnej Rady Narodowej w Rachaniach z dnia 31 października 1976 r. Gminny Ośrodek Kultury w Rachaniach został instytucją kultury inspirującą i koordynującą działalność wszystkich placówek prowadzących pracę kulturalną i oświatową na terenie gminy Rachanie. Z rokiem 1986 Biblioteka w Rachaniach, jak również jej filia w Wożuczynie weszły w struktury Gminnego Ośrodka Kultury w Rachaniach, na mocy Uchwały Nr XII/49/86 GRN w Rachaniach. Po 22 latach bycia podległą jednostką pod GOK w Rachaniach, biblioteka rozpoczyna samodzielną działalność. Rada Gminy Rachanie Uchwałą
Nr XXII/112/2008 z dnia 30 grudnia 2008 r. wprowadza zmiany w Uchwale Rady Gminy Nr XXII/107/2005 w Statucie Gminnego Ośrodka Kultury w Rachaniach i skreśla paragrafy dotyczące podległości Bibliotek pod GOK w Rachaniach. Od tej pory biblioteka w Rachaniach wraz ze swoja filią w Wożuczynie stają się odrębną jednostką.

W latach 70-90-tych działało pięć klubów „Ruch” i „Rolnika”, nad którymi opiekę sprawował GOK w Rachaniach. Znajdowały się one w Rachaniach, Michalowie, Józefówce, Siemnicach i Wożuczynie. W klubach można było poczytać gazety, obejrzeć telewizję jak również pograć w gry planszowe. Najczęściej spotykała się w nich młodzież. Kluby prowadziły także działalność gastronomiczną. W tym samym czasie działało kino objazdowe. Seanse filmowe odbywały się raz w miesiącu w większych miejscowościach.

Pierwszym dyrektorem GOK został Wiesław Nowak, za czasów którego instruktorem muzycznym był Stanisław Paliwoda, wieloletni nauczyciel muzyki. Był założycielem i prowadzącym chóru i orkiestry działających przy GOK w Rachaniach, które to odnosiły sukcesy na festiwalach, m.in. jednym z najważniejszych było zdobycie nagrody Cechu Rzemiosł Różnych w Kraśniku na IX Festiwalu Pieśni o Ojczyźnie Kraśnik ‘77. Chór brał udział w koncertach okolicznościowych w Zamościu, Hedwiżynie (powiat Biłgoraj), jak również w lokalnych uroczystościach. Niestety chór i orkiestra zaprzestały swojej działalności pod koniec 1977 roku. Kolejnym dyrektorem został Tadeusz Plakut, który został przyjęty do pracy jako młodszy instruktor kulturalno-oświatowy i jednocześnie powołany na stanowisko dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury w Rachaniach. Pełnił tę funkcję od 1 kwietnia 1978 r. do 31 sierpnia 1981 r. Zatrudniony został w tym czasie Stanisław Seńko od 15 listopada 1978 r. jako instruktor kulturalno – wychowawczy. Po prawie roku przerwy chór i orkiestra zostały reaktywowane przez nowego instruktora. Zespół na nowo zaczął odnosić sukcesy na konkursach, przeglądach i festiwalach. Przez miesiąc przed objęciem stanowiska dyrektora Stanisław Seńko przejął jego obowiązki, a od 1 października 1981 r. został dyrektorem. Podczas swojej pracy zajmował się prowadzeniem chórów czterogłosowych: „Senior” i młodzieżowego „Contra”, zespołu instrumentalno – wokalnego „Szare mundury”, zespołów wokalnych „Viva”, „Quatro” i „Mawibama”. Pracował z solistami, którzy odnosili sukcesy na szczeblu powiatowym, wojewódzkim i ogólnopolskim, min. siostry Małgorzata i Katarzyna Wysockie. Prowadził ludowe zespoły śpiewacze takie jak: „ Podolanie” z Pawłówki, „Legenda” z Wożuczyna, „Kalina” i „Płomyk” z Wożuczyna Cukrowni, „Nadzieja” z Rachań. Współpracował również z zespołami śpiewaczymi „Jarzębina” z Józefówki, „Siemierzanki” z Siemierza, „Grodysławiczanki” z Grodysławic, „Wrzos” z Michalowa oraz teatrzykiem „Wagabunda” z Grodysławic i zespołem tańca ludowego „Kleks” z Michalowa.

Z dniem 15 sierpnia 1984 r. na stanowisko młodszego Instr. Kulturalnego została zatrudniona Zdzisława Katarzyna Seńko, po zmianie nazwy stanowiska na Instruktora kulturalno-oświatowego, pełniła te funkcję do 30 grudnia 2020 r. Na początku prowadziła zajęcia umuzykalniające w szkołach w Siemierzu, Pawłówce i Wożuczynie, ludowy zespół taneczny jak i tańca nowoczesnego, następnie zajęcia wokalne z zespołem i solistami, rytmikę w młodszych klasach w szkole podstawowej w Rachaniach, Siemnicach i Werechaniach, teatrzyk dziecięcy, koło recytatorskie, koło miłośników języka polskiego, klub młodzieżowy „Alfa”, dyskusyjny klub młodzieżowy, kawiarnię, koło miłośników robótek ręcznych, Klubu Seniora „Sami Swoi”
w Rachaniach i „Młodzi Duchem” w Michalowie.

W Gminnym Ośrodku Kultury jako instruktorzy zatrudnieni byli również:

  • Stanisław Świtnicki od 1987 roku do 1990 roku – instruktor tańca ludowego,

  • Stanisław Ważny od 1990 roku do 2016 roku – instruktor tańca ludowego zespołu „Kleks”,

  • Zofia Ryłło od 1990 roku do 1993 roku – nauczyciel języka angielskiego,

  • Mieczysław Pszeniczka od 2000 roku do chwili obecnej – instruktor koła szachowego,

  • Joanna Piłat od 2008 roku do 2014 roku, od 2021 do chwili obecnej – instruktor koła teatralnego,

  • Roman Malinowski od 2010 roku do chwili obecnej – Kapelmistrz Gminnej Orkiestry Dętej,

  • Jolanta Mrozowska od 2017 roku do 2021 roku – starszy instruktor tańca ludowego „Urwisy”

  • Bogdan Piłat od 2012 roku do 2013 roku – instruktor koła plastycznego,

  • Ewa Krawczyk od 2021 roku do chwili obecnej – młodszy instruktor koła tanecznego,

  • Stanisław Seńko od 2021 roku do chwili obecnej – instruktor wokalny.

W roku 2000 na zalecenie Państwowej Straży Pożarnej od strony zachodniej wykonano stalowe schody przeciwpożarowe.

Korzystając ze środków Unijnych budynek został zmodernizowany:

  • główną salę, pomieszczenia na piętrze i klatkę schodową wyłożono terakotą,

  • obniżono sufit w dużej sali,

  • wymieniono okna w całym obiekcie,

  • zlikwidowano scenę,

  • docieplono budynek i położono elewację zewnętrzną,

  • na schodach zewnętrznych położono granit.

W chwili obecnej pomieszczenia strażaków tj. boksy garażowe i pomieszczenia socjalne znajdują się w podpiwniczeniu budynku.

Gminny Ośrodek Kultury w Rachaniach pełni ważną funkcję w życiu kulturalnym gminy. Organizuje wiele wartościowych wydarzeń i imprez kulturalnych. Ma znacząca rolę w kształtowaniu osobowości wielu młodych ludzi. Uczy dzieci, młodzież i dorosłych spędzać wolny czas w sposób efektywny, dający wiele radości i satysfakcji.

Od 15 stycznia do 15 lipca 2021 r. na ½ etatu zatrudnieni zostali instruktorzy kulturalno-oświatowi Diana Karpińska-Miedziak i Marcin Stanibuła, od 16 lipca 2021 r. Diana Karpińska-Miedziak została zatrudniona na cały etat, do chwili obecnej.

Z dniem 31 sierpnia 2021 roku odszedł na emeryturę wieloletni dyrektor GOK Stanisław Seńko, a na stanowisko dyrektora, z dniem 1 września 2021 r., została zatrudniona pełniąca obowiązki dyrektora Jolanta Mrozowska. Od 10 lutego 2022 r. na prace interwencyjne została zatrudniona Katarzyna Romańczuk-Czoska na stanowisko animatora kultury.

Na chwilę obecną przy Gminnym Ośrodku Kultury działają trzy grupy wiekowe „Urwisów” utworzone przez Panią Dyrektor, do najmłodszej grupy zespołu tanecznego uczęszczają dzieci z terenu całej gminy, a zajęcia cieszą się dużym zainteresowaniem.

Zostały utworzone również grupy: dziecięcy zespół wokalny i koło teatralne.

Ponadto przy GOK znajduje się Gminna Orkiestra Dęta i trzy chóry „Nadzieja” z Rachań, „Legenda” z Wożuczyna i „Kalina” z Wożuczyna Cukrowni.

Dla szczególnie uzdolnionych artystycznie dzieci i młodzieży aktywnie pracuje koło plastyczne.

Gminny Ośrodek Kultury współpracuje z Tomaszowskim Klubem Karate Tradycyjnego umożliwiając prowadzenie zajęć dla dzieci. Odbywają się również treningi funkcjonalne Fitness dla mieszkańców gminy Rachanie w każdym wieku prowadzone przez Panią Elżbietę Kumkowską.

Nawiązana została współpraca z Harcerzami ZHR, którym to GOK umożliwia spotkania i zbiórki jednocześnie angażując ich w swoją działalność.

Pracownicy GOK dostosowali godziny pracy do potrzeb starszej młodzieży, szczególnie w okresie zimowym. We współpracy z władzami gminy, wychodząc naprzeciw potrzebom młodzieży, jest w trakcie realizacji budowa altanki i zagospodarowanie terenu zielonego w otoczeniu Gminnego Ośrodka Kultury.

Gminny Ośrodek Kultury organizuje aktywne spędzanie czasu wolnego dla dzieci i młodzieży poprzez organizację zajęć podczas ferii, wakacji, wyjazdy na basen oraz wycieczki krajoznawcze.

Rozwinęła się współpraca ze szkołami, bibliotekami z naszego terenu i powiatu poprzez organizację konkursów i imprez sportowych.

Składane są wnioski o dotacje na rozwój działalności GOK z czego w ostatnim czasie skorzystają najmłodsze „Urwisy”, zostaną dla nich uszyte profesjonalne lubelskie stroje ludowe z dotacji NCK EtnoPolska. Edycja 2022.

W trudnym czasie wojny, która wybuchła u wschodnich sąsiadów Urząd Gminy, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, KGW, szkoły, strażacy, parafie i mieszkańcy we współpracy z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Rachaniach zabezpieczali wsparcie w utworzonych punktach tymczasowego pobytu uchodźców na terenie gminy.

Ze zgromadzonych darów trzykrotnie przygotowano transporty, które dostarczono bezpośrednio do potrzebujących za wschodnią granicą.

Działalność GOK nie byłaby możliwa bez wsparcia i dobrej współpracy z samorządem lokalnym.